Kỹ năng tư duy được xem là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà trẻ sẽ rất cần cho tương lai. Thế giới ngày nay đang thay đổi rất nhanh. Trẻ cần có thể làm được nhiều việc hơn là chỉ lặp đi lặp lại các sự kiện. Trẻ cần phải là những người có tư duy phản biện, những người có thể hiểu thông tin, phân tích, so sánh, đối chiếu, đưa ra suy luận và phát triển các kỹ năng tư duy bậc cao.
Tư duy phản biện được rèn luyện và phát triển thông qua tương tác hàng ngày khi chúng ta trò chuyện với trẻ, đặt câu hỏi mở, cho phép trẻ thử nghiệm và giải quyết vấn đề.
Dưới đây là một số ý tưởng giúp trẻ em xây dựng nền tảng cho tư duy phản biện:
Tạo nhiều cơ hội để trẻ được chơi. Cho trẻ chơi với các khối lego, đóng vai hoặc các trò chơi với cờ và thẻ.
Tạm dừng và đợi. Cho trẻ đủ thời gian suy nghĩ khi thực hiện một nhiệm vụ hoặc đưa ra câu trả lời là rất quan trọng. Điều này giúp trẻ có cơ hội suy ngẫm và có thể thay đổi để đưa ra những cách giải quyết phù hợp.
Đừng can thiệp ngay lập tức. Trẻ em cần thử thách để phát triển. Hãy chờ và quan sát trước khi bạn giúp trẻ giải quyết vấn đề.
Đặt câu hỏi mở. Thay vì tự động đưa ra câu trả lời khi trẻ hỏi, hãy giúp trẻ suy nghĩ kỹ bằng cách đặt câu hỏi ngược lại: “Con có ý kiến nào khác không? Con nghĩ điều gì đang xảy ra ?” Tôn trọng câu trả lời của trẻ cho dù câu trả lời có đúng hay không. Bạn có thể nói, “Câu trả lời của con thật thú vị. Hãy nói cho mẹ biết tại sao con lại nghĩ như vậy.”
Giúp trẻ phát triển các giả thuyết. Dành một chút thời gian để hình thành giả thuyết trong khi chơi với trẻ là một bài tập tư duy phản biện giúp phát triển các kỹ năng. Hãy thử hỏi trẻ, “Nếu chúng ta làm điều này, con nghĩ điều gì sẽ xảy ra?” hoặc “Hãy đoán những gì sẽ xảy ra tiếp theo.”
Khuyến khích trẻ suy nghĩ theo những cách mới và khác biệt. Bằng cách cho phép trẻ suy nghĩ khác đi, bạn đang giúp trẻ trau dồi kỹ năng giải quyết vấn đề sáng tạo của mình. Đặt những câu hỏi như “Chúng ta có thể thử những cách nào khác?” hoặc khuyến khích trẻ đưa ra các lựa chọn bằng cách nói, “Hãy nghĩ về các giải pháp khả thi khác.”
Học tập trải nghiệm và thực hành thông qua dự án (STEAM project-based learning) tại Trường Mầm Non Song Ngữ Trẻ Sáng Tạo sẽ cung cấp kiến thức cho trẻ về thế giới xung quanh bằng cách quan sát, đặt câu hỏi và khám phá đồng thời giúp trẻ phát triển các năng lực tư duy bậc cao 4Cs.
• Phản biện (Critical thinking)
• Sáng tạo (Creativity)
• Giao tiếp (Communication)
• Hợp tác (Collaboration)